volley

Η πετοσφαίριση -το γνωστό σε όλους βόλεϊ- ήταν άθλημα κλειστού χώρου και προοριζόταν για ανθρώπους που θεωρούσαν την καλαθοσφαίριση(το μπάσκετ)άθλημα με υπερβολική ένταση. Την επινόησε το 1895 ο Γουίλιαμ Τζ.Μόργκαν, διευθυντής φυσικής αγωγής της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων(ΧΑΝ) στο Χόλιοουκ της Μασαχουσέτης. Ο Μόρκγαν τη βάφτισε μαϊντονέτ (mintonette). Αργότερα, ένας καθηγητής του Σπρίνγκφηλντ Κόλετζ, παρατηρώντας ότι το κύριο στοιχείο ήταν η «πτήση»(αγγλ. Βόλεϊνγκ) της μπάλας, το ονόμασε Βόλεϊμπολ. Το παιχνίδι σύντομα κατέκτησε και τα δύο φύλα. Θεωρήθηκε κατάλληλο για σχολεία, παιδικές χαρές, εργοστάσια, για τις ένοπλες δυνάμεις και για άλλους οργανισμούς των Η.Π.Α. και διαδόθηκε σε πολλές χώρες.

Μέχρι το 1970, οι ομάδες της Σοβιετικής Ένωσης είχαν κερδίσει περισσότερους τίτλους Παγκοσμίων Πρωταθλημάτων και Ολυμπιακών Αγώνων από οποιαδήποτε άλλη ομάδα. Κι αυτό, γιατί το πλατύ κοινό έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον για το άθλημα, ενώ η διεξαγωγή και η διδασκαλία του ήταν πολύ καλά οργανωμένες. Μάλιστα, τους αγώνες του Παγκοσμίου, που έγινε στη Μόσχα το 1952, παρακολούθησαν 40000 θεατές!

Το γήπεδο του βόλεϊ είναι κλειστό και έχει διαστάσεις 18μ. επί 9μ. Περικλείεται από τις τελικές και πλάγιες γραμμές και χωρίζεται σε δυο ίσα μέρη από μια κεντρική γραμμή πάνω από την οποία υψώνεται το κάθετο φιλέ, ύψους 2,43μ. για τους άντρες και 2,24μ. για τις γυναίκες. Σε κάθε πλευρά του γηπέδου, παράλληλα με το φιλέ και σε απόσταση 3μ. από αυτό, μια γραμμή διακρίνει δυο ζώνες, την επιθετική και την αμυντική.
Σκοπός του παιχνιδιού είναι να ακουμπήσει η μπάλα στο γήπεδο του αντιπάλου, αφού περάσει πάνω από το φιλέ. Κάθε ομάδα, που αποτελείται από 6 βασικούς και 6 αναπληρωματικούς παίκτες, έχει το δικαίωμα να χτυπήσει την μπάλα τρεις φορές προτού την στείλει στην περιοχή του αντιπάλου.
Το παιχνίδι ξεκινάει με το σερβίς ενός παίκτη που παίρνει θέση στο πίσω μέρος του γηπέδου. Ο αγώνας περιλαμβάνει μέχρι 5 σετ και νικήτρια αποδεικνύεται η ομάδα που πρώτη θα κατακτήσει 3 σετ. Τα σετ (εκτός από το πέμπτο) τα κερδίζει η ομάδα που πρώτη θα φτάσει στους 25 πόντους, με διαφορά 2 πόντων από την αντίπαλη ομάδα. Πόντο κερδίζει μια ομάδα όταν στείλει την μπάλα πάνω από το φιλέ να χτυπήσει στο γήπεδο των αντιπάλων. Επίσης, όταν η αντίπαλη ομάδα επιστρέψει την μπάλα εκτός ορίων του γηπέδου ή όταν την επιστρέψει με αντικανονικό τρόπο.
Ο αγώνας διευθύνεται από τον πρώτο και τον δεύτερο διαιτητή, το σημειωτή και 2 έως 4 επόπτες γραμμών. Οι πρόσφατες αλλαγές των κανονισμών-που έγιναν για να αυξηθεί η θεαματικότητα του αθλήματος-καθιέρωσαν το «λίμπερο». Ο λίμπερο φοράει ρούχα διαφορετικού χρωματικού συνδυασμού από τους συμπαίκτες του και μπορεί να αντικαταστήσει οποιονδήποτε παίκτη της αμυντικής ζώνης. Σύμφωνα πάντως με τους νέους κανονισμούς, κάθε ομάδα έχει δικαίωμα για ένα μονόλεπτο τάιμ-αουτ σε καθένα από τα 4 πρώτα σετ. Υπάρχουν ακόμα δυο τεχνικά τάιμ-αουτ, όταν η ομάδα που προηγείται φτάσει τους 8 και τους 16 πόντους. Στο πέμπτο σετ, κάθε ομάδα έχει δικαίωμα σε δύο τάιμ-άουτ διάρκειας 30΄, αλλά δεν υπάρχουν τεχνικά τάιμ-άουτ.

Η Ελλάδα έγινε μέλος της διεθνούς Ομοσπονδίας Βόλεϊ το 1949, όταν το βόλεϊ ανήκε ακόμα στη δύναμη του Συνδέσμου Ελληνικών Γυμναστικών και Αθλητικών Σωματείων(ΣΕΓΑΣ). Το 1965, το βόλεϊ, μαζί με το μπάσκετ και το χόκεϊ, αποχώρησαν από τον ΣΕΓΑΣ και ίδρυσαν την Ελληνική Ομοσπονδία Αθλοπαιδιών. Η Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης ιδρύθηκε το 1970. Στα Πρωταθλήματα Α΄ Εθνικής Κατηγορίας μέχρι το 1983 τους τίτλους είχαν μονοπωλήσει ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος. Συγκεκριμένα: