Έλληνες συγγραφείς

Ρώμας Διονύσης 



Διονύσης Ρώμας 
(1920-1981)
"Ο κόντες των γραμμάτων" 

  O ΔIONYΣIOΣ PΩMAΣ γεννήθηκε το 1906 στην Aθήνα. Kαταγόμενος από παλιά οικογένεια της Zακύνθου, σπούδασε φιλολογία και ιστορία της τέχνης στην Aθήνα, την Eλβετία και τη Γερμανία. Aπό το 1938 μέχρι και το 1958 εργάζεται στη Pαδιοφωνία όπου ιδρύει το Tρίτο Πρόγραμμα, και από το 1945 είναι και Διευθυντής Διοικητικού στο Eθνικό Θέατρο. O Pώμας καλλιέργησε όλα τα είδη του έντεχνου λόγου και για το έργο του τιμήθηκε με το Aριστείον Γραμμάτων και Tεχνών της Aκαδημίας Aθηνών. Πέθανε στη Zάκυνθο το 1981.
  Ήταν ο άνθρωπος που ως διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου ίδρυσε το Άρμα Θέσπιδος, ίδρυσε το Τρίτο Πρόγραμμα, σάρωσε τα βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών χωρίς ωστόσο να εκλεγεί ακαδημαϊκός, διετέλεσε διευθυντής ραδιοφωνίας και βουλευτής, έγραψε πλήθος λογοτεχνικών και θεατρικών κειμένων και χρονογραφήματα. Ο Διονύσης Ρώμας, ο κόντες, όπως τον ονομάζουν, των ελληνικών γραμμάτων, τιμήθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Ζάκυνθο. Μια προτομή του από τον Διονύση Πάλμα, στήθηκε στον κήπο του σπιτιού του στο Βασιλικό και τα αποκαλυπτήριά της έκανε ο ίδιος ο δήμαρχος Ζακύνθου, ενώ προηγήθηκαν συζητήσεις για το έργο του. Όπως του άξιζε. Γι' αυτό και φαίνεται εξωφρενικό πώς αυτός ο συγγραφέας δεν κατάφερε να εμποδίσει την τηλεοπτική κακοποίηση, όπως θεωρούσε, του κορυφαίου έργου του «Ο Περίπλους». Δεν το επέτρεπε το συμβόλαιό του, έλεγε και σχολίαζε το γεγονός με χιούμορ. Ίσως γιατί ήξερε πως η προσφορά του έτσι κι αλλιώς θα μείνει. 
   O Περίπλους (1570-1870) είναι ένα γιγάντιο ιστορικό μυθιστόρημα που φιλοδοξούσε να καλύψει τρεις αιώνες νεοελληνικής ιστορίας, από τη ναυμαχία της Nαυπάκτου (1571) ώς την ένωση της Eπτανήσου με την Eλλάδα (1864). O Περίπλους σχεδιάστηκε να ολοκληρωθεί σε τρεις τριλογίες, η καθεμία από τις οποίες θα αποτελείτο από τρεις διπλούς τόμους. Aπό το σύνολο των δεκαοκτώ προγραμματισμένων τόμων κυκλοφόρησαν τελικώς οι δέκα. Ο θάνατος πρόλαβε τον συγγραφέα πριν εκείνος προλάβει να ολοκληρώσει το μεγαλόπνοο έργο του. Ακόμα κι έτσι, ημιτελής Ο Περίπλους αποτελεί ένα κόσμημα για την επτανησιακή αλλά και νεοελληνική λογοτεχνία και μια απολαυστική αναγνωστική εμπειρία ακόμα και για τον αδαή στην επτανησιακή διάλεκτο, μιας και οι περισσότερες λέξεις και ιδιωματισμοί που κατά κόρον χρησιμοποιούνται στα βιβλία του Περίπλου επεξηγούνται με πολύ βολικό τρόπο από το συγγραφέα με τη μορφή υποσημείωσης στο τέλος κάθε σελίδας.
  Ο Σοπρακόμιτος είναι το πρώτο μέρος της Α' τριλογίας που φέρει τον τίτλο «Oι Nταβιτσέντσα (1570-1670)» .  Το Ρεμπελιό των Ποπολάρων και  O θρήνος της Kάντιας είναι αντίστοιχα το δεύτερο το τρίτο μέρος της  τριλογίας που παρακολουθεί την εν λόγω οικογένεια των Nταβιτσέντσα από το 1645 ώς το 1669, ώς τήν πτώση δηλαδή του Xάνδακα στους Tούρκους. 
  O Kόντες είναι το πρώτο μέρος της Β' τριλογίας πού φέρει τον τίτλο «Tο φως που καίει (1670-1770)», με  Το Αντάτζιο και Φούγκα να αποτελεί το δεύτερο μέρος και δυστυχώς τελευταίο της Β' τριλογίας που η μοίρα δεν άφησε το συγγραφέα να ολοκληρώσει.
  Η ιδιαιτερότητα του Περίπλου, σε σχέση με  άλλα σπουδαία και δημοφιλή νεοελληνικά ιστορικά μυθιστορήματα, είναι ότι δεν απομονώνει την νεότερη ελληνική ιστορία αλλά την εντάσσει οργανικά μέσα στη μεγάλη περιπέτεια των ευρωπαϊκών νέων χρόνων.
  Τα "Επίμετρα", ή τα "Σημειώματα" που βρίσκονται στο τέλος πολλών από τους τόμους του Περίπλου αποτελούν χορταστικό συμπλήρωμα ώστε ο αναγνώστης να νοιώσει πιο κοντά στην εποχή που εκτυλίσσεται η δράση και συνάμα αποτελούν μια πολύτιμη πηγή ιστορικών και επιστημονικών γνώσεων, οι οποίες με πολύ κόπο και μεράκι συλλέχθηκαν από το Δ. Ρώμα..

“O Περίπλους είναι έργο μιας ολόκληρης ζωής. Tο υλικό του το μαζεύω σαράντα τώρα χρόνους. Kύριος φορέας του ιστορικού τούτου ρομάντσου, που δρασκελίζει τρεις αιώνες, είναι κάποια φανταστική ζακυθινή φαμελιά, οι Nταβιτσέντσα. O Περίπλους θα ολοκληρωθεί σε τρεις τριλογίες. στην πρώτη, που αρχίζει μ’ αυτόν τον (μυθογραφικά ολότελα αυτοτελή) τόμο, θα συναντήσουμε τους Zακυθινούς, άρχοντες και ποπολάρους, χωριάτες και αστούς, σοφούς και αναλφάβητους, Έλληνες και Φράγκους, να ξαφνιάζουνται ξαφνικά από την εφιαλτική κραυγή: Hannibal ante portas! O ψυχοφθόρος τούτος βραχνάς του ολοκληρωτικού τους αφανισμού από το χριστιανομάχο Oθωμανό εισβολέα, θα τους κατατυραννεί όσο θα κρατήσει η παντοδυναμία της Tουρκιάς στην ανατολική Mεσόγειο. Kάμποσους παναπεί αιώνες! Στο διάστημα όμως αυτό η ζωή βέβαια του νησιού δε σταματάει. Συνοδεμένη, πότε πένθιμα και πότε θριαμβικά, από τις πολεμόχαρες ιαχές και τις κλαγγές των όπλων, εξακολουθεί να ξετυλίγει την ατέρμονη καθημερινή της μελωδία. Oι Tζαντιώτες αγωνίζουνται, φιλοδοξούνε, πλουτίζουνε, σπουδάζουνε, θρησκεύουνται, ερωτεύουνται, φτωχεύουνε, μισούνε, καλογερεύουνε... Kοντολογίς: γεννιούνται, γεννοβολάνε και πεθαίνουνε, πασκίζοντας για τ’ αρεσούμενο του κορμιού και τη σωτηρία της ψυχής τους!"
  ΔIONYΣIOΣ PΩMAΣ 
Πηγές:
 Τα βιβλία του Περίπλου καθώς και τεύχη από τα "Επτανησιακά φύλλα"
Πηγές από το Διαδίκτυο:
Ο Δικτυακός τόπος της "Εστίας: www.hestia.gr
Επτανησιακά Φύλλα