Παπαντωνίου Ζαχαρίας 

 Ζαχαρίας Παπαντωνίου
(1877-1940)
 

Έλληνας λογοτέχνης, ποιητής, συγγραφέας ταξιδιωτικών κειμένων, κριτικός τέχνης, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους των Νεοελληνικών γραμμάτων. Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου γεννήθηκε το 1877 στο Καρπενήσι και πέθανε στην Αθήνα το 1940.

Για το λόγο ότι οι γονείς του ήθελαν να σπουδάσει ιατρός, ήλθε νεότατος στη πρωτεύουσα και παρακολούθησε μαθήματα στην Ιατρική Σχολή. Αργότερα σπούδασε ζωγραφική και τελικά, στράφηκε στη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία. Συνεργάστηκε στις εφημερίδες Ακρόπολις, Εφημερίς των Συζητήσεων, Σκριπ. Στη συνέχεια πήγε στο Παρίσι (το 1908 έως το1910) ως ανταποκριτής της εφημερίδας Εμπρός, στην οποία δημοσίευσε τα Παρισινά Γράμματα {Φιλολογικά Χρονογραφήματα}, όπως τα είπαν, που έκαναν τότε μεγάλη εντύπωση.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα συνέχισε τη δημοσίευση άρθρων, διηγημάτων, ποιημάτων, ταξιδιωτικών εντυπώσεων, όχι μόνο σε εφημερίδες, αλλά και εγκυρότερα περιοδικά της εποχής: Παναθήναια, Ο Νουμάς, Καλλιτέχνης, Νέα Εστία κ.λ.π.

Υπηρέτησε στην Κρατική Διοίκηση ως νομάρχης στη Ζάκυνθο, στις Κυκλάδες και στην Καλαμάτα. Το 1918 διορίστηκε διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης και τιμήθηκε με το «Εθνικόν Αριστείον Γραμμάτων και Τεχνών». Διετέλεσε ακόμη καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και υπήρξε ως το τέλος της ζωής του ο τακτικός τεχνοκριτικός στο Ελεύθερον Βήμα. Την ίδια χρονιά έγραψε τα «Ψηλά Βουνά» που μένουν ως σήμερα μοναδικά στη φτωχή, σχολική λογοτεχνία μας.

Το 1938 εκλέχτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Υπηρέτησε με ευσυνειδησία και συνέπεια τα ελληνικά γράμματα και αγωνίστηκε για τη σωτηρία του αττικού ελληνικού τοπίου. Υπήρξε υπόδειγμα χαρακτήρα ως το θάνατό του, από συγκοπή, στην Αθήνα.

Ο Παπαντωνίου διακρίνεται για τον καλλιεπή λόγο του, ο οποίος αποτελείται από μικρές περιόδους και είναι λαγαρός, διακοσμημένος με καθαρές εικόνες, κοινωνικά απροσάρμοστος και άτολμος. Ο Παπαντωνίου θήρευε  αποκλειστικά τις ιδανικές μορφές, τις οποίες μετέφερε στο έργο του, οι Πεζοί ρυθμοί (1922), που αποτέλεσαν, με την ποικιλία των εκφραστικών τρόπων του συγγραφέα και την τελειότητα του ύφους, την κορύφωση στην καλλιέργεια του «ρυθμικού πεζού λόγου». Τη συλλογή από πεζοτράγουδα, όπου το πάθος του για την ακρίβεια και την ευρυθμία του λόγου φθάνει σε μια ευτυχή πλήρωση. Μερικά από τα έργα του είναι:

Ποιητικές συλλογές

Πολεμικά τραγούδια(1898)

Χελιδόνια(1920)

Πεζοί ρυθμοί-πεζοτράγουδα(1923)

Θεία Δώρα(1932)

 Διηγήματα

Διηγήματα(1927)

Βυζαντινός Όρθρος(1936)

Η Θυσία(1937)

Το Άλογο(1956)

Ταξιδιωτικά

Άγιον Όρος(1934)

Ταξίδια

 Διάφορα

Τα Ψηλά Βουνά(Αναγνωστικό Γ’ Δημοτικού(1918)

Αλφαβητάριο(Με συνεργασία Ανδρεάδη, Δελμούζο, Τριανταφυλλίδη, Μαλέα(1919)

Ο Όρκος Του Πεθαμένου(Θεατρικό Δράμα)

Όθων Και Ρομαντική Δυναστεία(Κριτική)

Παριστνά Γράμματα(Χρονογραφήματα)

Θανάσης Κανταρέλλης, Ελπίδα Διονέλλη